"Sucha sierpniowa trawa" – Anna Jean Mayhew

Na literacki debiut, zwłaszcza dobry, nigdy nie jest za późno. Anna Jean Mayhew potwierdza tę regułę w całej rozciągłości. Swą pierwszą powieść, zatytułowaną "Sucha sierpniowa trawa" napisała w wieku siedemdziesięciu jeden lat.

W czasach, kiedy pewne zdobycze demokracji oraz standardy życia społecznego są czymś naturalnym, autorka przypomina ciemne karty, z nie tak dawnej, historii Stanów Zjednoczonych.

Ameryka lat pięćdziesiątych na kartach powieści jawi się jako miejsce, w którym oczywistością jest segregacja rasowa, "kolorowi" przez większość społeczeństwa uznawani są za zło konieczne, a słowo "równouprawnienie" dla niektórych jest pojęciem tak obcym, że nawet nie potrafią go poprawnie wymówić...

W takiej atmosferze żyje June, główna bohaterka książki i zarazem narratorka powieści. Dziewczynka ma troje rodzeństwa oraz rodziców, którzy niegdyś byli bardzo szczęśliwi lecz obecnie coś się między nimi psuje. W domu jest ktoś jeszcze. To Mary, czarnoskóra służąca, której zadaniem jest przede wszystkim pomoc przy najmłodszym dziecku oraz prace domowe. Dla wrażliwej, pojmującej świat z właściwą dzieciom niewinnością June, Mary to praktycznie członek rodziny. Dla obcych, to tylko kolejna "kolorowa", "wasza dziewczyna" i "czarnuch".

June wraz z rodziną wyjeżdża na wakacje, nie spodziewając się, że sierpień 1954 roku okaże się okresem przełomowym w jej życiu. Czasem sprzed i po tragedii. Cezurą, która znienacka kończy niewinne postrzeganie świata, rozpoczynając drogę ku brutalnej, ale też bardziej świadomej dorosłości.

Kłopoty finansowe, utrata zawodowej pozycji przez ojca, postępujący rozpad rodziny i przede wszystkim, niepojęta tragedia, do jakiej doszło w wakacje, z jednej strony doprowadzą do traumy, z drugiej zaś staną się przyczynkiem do podjęcia życia nowo – nie tylko przez samą June, ale i jej najbliższych.

Powieść Mayhew stanowi interesujące świadectwo minionej epoki, która rządziła się specyficznymi prawami. Najbardziej rzuca się tu w oczy paradoksalny dysonans pomiędzy życiem wedle tradycyjnych wartości (m.in. zasady Ewangelii, patriarchalny model rodziny, skromność, poczucie przyzwoitości), a pewnymi normami społecznymi, które im przeczą. Zasada segregacji rasowej, pociągająca za sobą głębokie – i nie raz szokujące współczesnego czytelnika - konsekwencje, bynajmniej nie należy do fikcji literackiej. Była ona niechlubnym faktem, o którym wielu już nie pamięta.

Pomimo trudnych tematów poruszanych przez A. J. Mayhew, "Sucha sierpniowa trawa" w ogólnym wymiarze tchnie optymizmem. Przeszłości nie da się co prawda zmienić, ale tylko od nas samych zależy, co zrobimy z naszą przyszłością...

Wyważony, elegancki i staranny język opowieści podkreśla nostalgiczny i refleksyjny klimat historii opowiedzianej przez nastoletnią June.

Gdyby nie tragedia pobrzmiewająca w tle, powieść tę można by uznać wręcz za uroczą...

MK

"Sucha sierpniowa trawa" – Anna Jean Mayhew

Wydawnictwo: Black Publishing, 2014

ISBN: 978-83-7536-692-1