piątek, 4 lipca 2014

Literacka jazda bez trzymanki – Raymond Queneau - „Psia trawka”

Napisana w latach trzydziestych, debiutancka powieść autora, stanowi nie lada gratkę dla wszystkich, którzy szukają w literaturze inteligentnej rozrywki. To praktycznie „książka o niczym”; fabuła osnuta jest na podsłuchanej rozmowie o nieistniejącym skarbie, którego wszyscy szukają, z absurdalną wiarą i nadzieją na pozyskanie oszałamiającego bogactwa.
Bohaterowie są co najmniej specyficzni, przemawiają językiem dysputy filozoficznej, by zaraz przejść do słów ludzi z (głębokich) nizin społecznych. Jeżeli dodamy do tego zacieranie granicy pomiędzy autorem i stworzonymi przez niego postaciami (rozmawiają ze sobą!), daje nam to obraz fantasmagorycznego świata z pogranicza jawy, snu i niczym nieskrępowanej wyobraźni.

Chaos, szaleństwo, absurd, groteska, 
a jednocześnie zadziwiający porządek wszystkiego, co się dzieje (i co ma się wydarzyć) wciągają czytelnika bez reszty, wymagając jednakże pewnego wysiłku intelektualnego, by podążać za pomysłem autora.
Myliłby się ten, kto wziąłby „Psią trawkę” za pozbawioną sensu paplaninę pisarza – ofiary ówczesnych mód i tendencji w literaturze. Każdy wątek, każde słowo, ba, nawet imiona dziewczyn trudniących się tańcem brzucha, mają konkretne znaczenie. Dialogi również są przemyślane. Wśród dialogów naszych bohaterów znajdziemy bowiem nie tylko zapisy rozmów, ale i inny... dialog, platoński (!) - streszczenie „Parmenidesa”, czyli rozważania na temat bytu i niebytu.
Do tego koktajlu możemy jeszcze dodać nader swobodne ujęcie wydarzeń historycznych (wojna Francuzów z Etruskami) oraz wiele wiele innych składników, których odkrycie pozostawiam Czytelnikowi.

Zachęcam do przeczytania opowieści, której koniec niepostrzeżenie staje się jej początkiem. Dobra zabawa gwarantowana, musimy pamiętać jedynie, że „wszystko co widzimy, jest pozorem. […] a z ludźmi jest jeszcze gorzej niż z rzeczami; i ze światem, i w ogóle ze wszystkim, co się dzieje. Myślisz, że robisz to, a robisz tamto.[...] wszelka myśl zakłada błąd […] bierzesz pozór za dobrą monetę, a trzeba być podejrzliwym.”
MK

Raymond Queneau - „Psia trawka"
Wydawnictwo: W.A.B. 2014
ISBN: 978-83-2800-842-7

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz