„Śród żywych duchów” - Małgorzata Szejnert

jak trudno ustalić imiona
wszystkich tych co zginęli
w walce z nieludzką władzą

…………….

jesteśmy mimo wszystko
stróżami naszych braci

niewiedza o zaginionych
podważa realność świata

…………….

musimy zatem wiedzieć
policzyć dokładnie
zawołać po imieniu
opatrzyć na drogę

(fragmenty wiersza Zbigniewa Herberta Pan Cogito o potrzebie ścisłości
– motto książki M. Szejnert)

Styczniowe spotkanie z prof. Krzysztofem Szwagrzykiem „Bohaterowie powracają” zachęciło mnie do sięgnięcia po książkę niedawno – bo w 2012 roku – wznowioną. Pierwsze wydanie reportażu Małgorzaty Szejnert napisanego na przełomie lat 1989-90 nie mogło ukazać się w Polsce legalnie. Zostało wydane przez londyńską oficynę wydawniczą „Aneks”.

Autorka podjęła się niełatwego zadania dotarcia do osób, które mogą cokolwiek powiedzieć 

o potajemnym „grzebaniu” ofiar podziemia niepodległościowego, zamordowanych w więzieniu mokotowskim. Swoiste dziennikarskie śledztwo doprowadziło ją do rodzin zabitych, do świadków nocnych wyjazdów wozu konnego, a potem samochodu ciężarowego z więzienia na Rakowieckiej, by wywieźć ciała zastrzelonych katyńskim strzałem żołnierzy niezłomnych i by je pod osłoną nocy wrzucić (jak śmieci?) do dołów wykopanych najczęściej przez więźniów. Dotarła także do osób, które widziały te „pochówki”. Doły znajdowały się w różnych miejscach – te najbardziej znane w Warszawie to Służew 

i „Łączka”. W pewnym momencie pojawia się nawet podejrzenie, że mogiły mogą się znajdować nawet pod pasami startowymi Okęcia”. Czy tak rzeczywiście jest? Czy dowiemy się tego kiedykolwiek?

Dziennikarka przywołuje także tych, którzy w nieludzki sposób zostali potraktowani przez nieludzką władzę.  Przywołuje - tworząc swoisty Apel Poległych.

Ostatni zapis Autorki datowany 28 listopada 1989 roku:

„(…) Zbigniew Herbert napisał, że niewiedza o zaginionych podważa realność świata, że jesteśmy mimo wszystko stróżami naszych braci, że musimy wiedzieć, policzyć dokładnie, zawołać po imieniu , opatrzyć na drogę.”

Możemy śmiało powiedzieć, że zadań określonych przez Poetę podejmuje się prof. Krzysztof Szwagrzyk i jego ekipa.

Polecam amatorom dobrego reportażu zainteresowanych najnowszą historią Polski!

ED

Małgorzata Szejnert - „Śród żywych duchów”
Wydawnictwo Znak 2012
ISBN 978-83-240-2212-0